Kobiecy stres – jak go zrozumieć i redukować?

Pierwszy raz spotkałam się z tym określeniem, uczestnicząc w bezpłatnym webinarze Pani Profesor Marioli Wolan-Nowakowskiej pn. “Jak skutecznie zmniejszyć stres i lęk?”.

Czym zatem różni się stres kobiecy od męskiego?

Cechą wspólną bycia w stresie, zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn, jest włączenie trybu uciekaj lub walcz, ale w przypadku kobiet dochodzi również do uruchomienia mechanizmu błędnego koła. Przyjrzyjmy mu się zatem z bliska.

Pierwszym kardynalnym błędem jest skupianie się na zaspokajaniu potrzeb innych, wtedy, kiedy należałoby zająć się sobą.
Drugim błędem jest brak połączenia i zrozumienia swoich emocji, a więc z jednej strony tłumienie tych niepożądanych, aż do wybuchu lub przyjęcie pozy nieustraszonej bohaterki, która prze do przodu, nie bacząc na koszty.
Kolejnym nieporozumieniem jest nadmierne zamartwianie się połączone z nadopiekuńczością, wyręczaniem innych.
Następnym ogniwem szkodliwego myślenia jest porównywanie się z innymi i przejmowanie się opinią różnych osób. Jest to podszyte poczuciem bycia gorszą niewystarczającą, nie dość dobrą.
Natrętne myśli, tworzenie niepotrzebnych scenariuszy dla wydarzeń, które nie nastąpiły - to następny element układanki.
Kolejną składową szkodliwego koktajlu jest brak zaufania do siebie, swoich decyzji, umniejszanie swym zaletom i osiągnięciom,  czyli brak oparcia w sobie.
I ostatnim, siódmym błędem jest nic nie robienie wraz z magicznym myśleniem, że samo minie, samo się załatwi oraz nieumiejętność w zajęciu się sobą.

Dlaczego konsekwencje życia w stresie kończą się dla kobiet wyczerpaniem, obniżonym nastrojem, depresją, bezsennością czy zaburzeniami lękowymi?

Po pierwsze dlatego, że nie dbamy o profilaktykę pierwotną - czyli dobry sen, czas na relaks i odpoczynek, rozmowy z bliskimi. Na to ciągle nie ma czasu.
Brak regulacji stresu w połączeniu z utrwalonymi z dzieciństwa modelami wychowania (nadmierna krytyka, brak zgody na wyrażanie negatywnych emocji, brak wsparcia, ośmieszanie) prowadzą do oderwania się od własnej tożsamości, co w konsekwencji doprowadza do poważnych zaburzeń i chorób autoimmunologicznych. Potrzebna jest wtedy profilaktyka wtórna.

Według Pani Profesor, zdrowe poczucie własnej wartości buduje odporność psychiczną, czyli pomaga nam lepiej radzić sobie ze stresem. Składa się on z pięciu stopni.

1. Stawianie diagnozy jest początkiem wyjścia z chaosu. Stres kumuluje się w głowie, dlatego trzeba dostrzec jego wpływ na nasz umysł w negatywnych krytycznych myślach, chaosie, złym samopoczuciu.Z diagnozy należy przejść do prognozy - nie skupiamy się na problemach, lecz rozwiązaniach. Co mogę zrobić? Na co mam wpływ?Warto zacząć od stawiania sobie codziennie małych celów, by na nowo poczuć radość i sprawczość. To niespieszna i delikatna metoda budowania zaufania do samej siebie.
2. Wsłuchuję się w swoje potrzeby, a może je zagłuszam? Próbuję znaleźć źródło np. smutku czy może pocieszam się ciastkiem?Warto zacząć praktykę wsłuchiwania się w swoje ciało - usłyszenie jego potrzeb (nie tylko fizjologicznych ale też emocjonalnych, duchowych). Ciało jest naszym największym sprzymierzeńcem, pragnie nas chronić.
3. Oddech - jest podstawowym narzędziem regulacji układu nerwowego. Uwalnia od stresu, rozpuszcza silne emocje. To za pomocą głębokiego oddechu przeponowego możemy wyjść z poziomu silnego pobudzenia do spokoju. Najlepszym uspokajaczem jest właśnie oddech, dlatego warto zaznajomić się z ćwiczeniami oddechowymi i codziennie je praktykować. Są one bardzo proste i możemy je stosować za każdym razem, kiedy znajdziemy się w sytuacji napięcia, stresu czy dyskomfortu.
4. Emocje - spokojne emocje mówią o rozluźnionym, zrelaksowanym ciele. Silne i trudne natomiast o napięciach, ale także o tym, że nie zaspokajamy swoich potrzeb.
   Emocje potrzebują wyrażenia, uznania ich, przepłynięcia przez nasze ciało. Blokowanie ich rodzi frustracje, złe samopoczucie.
   Ważne jest, by emocje uwalniać w sposób bezpieczny i uczyć się uspokajać i wyciszać swój układ nerwowy.
5. Myśli - zobacz kto lub co, kryje się za twoimi myślami.
   Przyjrzyj się, w jaki sposób się do siebie odnosisz - czy są to słowa pełne szacunku czy nienawiści? Czy widzisz siebie prawdziwą, taką jaką jesteś? Czy tkwisz może w fałszywej tożsamości stworzonej przez przekonania twoich opiekunów, rodziców na twój temat? Zechciej usuwać stare szkodliwe oprogramowanie i wgrywaj nowe, w którym wychodzisz sobie naprzeciw.

Osadzaj się w teraźniejszości i buduj swoją wartość z pozycji dorosłego, sprawczego i twórczego.

Wyżej wymienione obszary pracy psychologicznej: diagnoza, wsłuchiwanie się w komunikaty wysyłane przez ciało, uwalnianie napięć poprzez oddech, regulacja emocji, wyciszanie negatywnych myśli wraz z budowaniem relacji ze sobą, przywracają utraconą pewność siebie oraz wzmacniają poczucie własnej wartości. Dzięki lepszemu samopoczuciu odzyskujemy siły, mamy chęć do działania i potrafimy szukać twórczych rozwiązań. Zmieniają się nasze schematy myślowe, wychodzimy z automatyzmów na rzecz refleksyjnego, bardziej obiektywnego spojrzenia i widzimy siebie na nowo.

Wszystkie te części składowe mają szansę zmienić diametralnie nasze życie, jeśli będziemy je stosować w sposób dopasowany do naszych możliwości, z wielką miłością i szacunkiem do nas samych. Krok po kroku lecz wytrwale, odbudujemy nasz autorytet wewnętrzny, który sprawi, że odnajdziemy w sobie oparcie i nie będziemy już w siebie wątpić.

Zaczną wracać do nas utracone części naszej tożsamości, przywracając nam godność, pewność, odwagę i zdrowie. Dzięki temu nasza osobowość stanie się silna, ugruntowana i spójna, co jest kluczem do budowania trwałej odporności na stres jak i satysfakcjonującego, szczęśliwego życia.

‍
Autorka: Maria Wyrozębska